Aşılama Nedir?(IUI)
Aşılama (IUI); doğal yolla gebe kalamayan hastalarda uygulanan yöntemlerden biridir. Aşılama olarak bilinen bu işlemde, rahim ağzı salgısının veya fiziksel olarak rahim ağzının uygun olmaması, erkeğe bağlı sperm sayısı azlığının ya da hareketin sınırda olması ,kadında yumurtlamanın olmaması ya da yetersiz olması, açıklanamayan infertilite , endometriozis, tedavi olamamış vajinismus gibi durumlarda pratik, kolay ve ekonomik bir yöntem olması dolayısıyla ilk tercih edilen tekniktir.
Aşılama Nasıl Yapılır?
Aşılama tedavisine; en az bir tüp açıksa karar verilir.Aşılamada yumurtalar ilaç kullanılarak geliştirildikten sonra ortalama 12-13. günlere denk gelen günlerde hCG iğnesi (Ovitrelle,Pregnyl..gibi) yapılarak; gelişen bu yumurtanın çatlaması sağlanır. Bundan yaklaşık 36 saat sonra alınan semen örneği laboratuvarda özel yöntemlerle hazırlanarak hareketli ve normal yapıda spermlerden zengin olan kısmı ayrılır.
Aşılama işleminde seçilmiş spermler, ağrısız ve kolay bir işlem ile özel ince bir şırınga yardımıyla ile rahim içine bırakılır. İşlem birkaç dakikada sonlanır ve tamamen ağrısızdır,10-15 dakikalık bir dinlenmeyi takiben hasta evine gidebilir.
Tüp bebek yöntemine geçmeden önce hastanın yaşı ve infertilite durumuna göre ortalama 3-4 kez aşılama yapılabilmektedir.
Aşılama Hangi Çiftlerde İşe Yarar?
- Aşılama tedavisinde,erkekteki sperm sayısının sınırda az ya da sınırda hareketli olması gerekir. Eğer sperm sayısı yeterli değil ya da tamamen hareketsiz ise;aşılama yapılamaz,bu durumda IVF ( Tüp bebek ) uygundur.
- Aşılama tedavisinde,kadında yumurtaların kullanılan ilaçlarla geliştirilebilir olması gerekmektedir.
- Aşılama tedavisinde,en azından tüplerinden birinin açık olması gerekir.
- Aşılama tedavisinde,Yaş 40 ve üzeri ise aşılama ile vakit kaybedilmeyebilir,bu durumda tüp bebek uygulanabilir.
- Açıklanamayan kısırlık (infertilite) durumunda ilk tercihtir.
- Cinsel sorunlarda,erken boşalma,iktidarsızlık ya da geçirilmiş kaza veya ameliyata bağlı cinsel ilişkide bulunulamayan durumlarda uygulanabilir.
- Hafif endometriosiste aşılama tedavisi uygulanabilir.
- Rahim ağzı ile ilgili infertiliteye neden olan durumlarda aşılama tedavisi uygulanabilir.
Aşılama İçin Hangi İlaçları Kullanmalıyım?
Yumurtlama durumunuza göre kullanacağınız ilaçlar tablet ya da iğne şeklinde olabilir.Yumurtalığın vereceği yanıta göre doz ayarlanır.Yumurtlama iyi ise bazen doğal yolla yumurtlama takip edilerek ( ultrason ve kan tetkikleri ile) aşılama uygulanabilir. Oluşan yumurtanın ultrason ile boyutuna bakılarak çatlatma iğnesi yapılır. İğneden ortalama 36 saat sonra ise aşılama yapılır. Bu,adetin ortalama 12-15. gününe denk gelen zamandır.
Aşılamanın Başarı Oranları Nedir?
Aşılamada başarı oranları, infertilitenin nedeni ve ağırlığı ile yaşa bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.35 yaşın altında başarı oranları % 16 larda olmaktadır, yaşla beraber bu oran düşer.
Aşılamanın Riskleri Nelerdir?
Aşılama ciddi bir risk taşımamaktadır.Nadiren olan bazı riskler şunlardır;
- Enfeksiyon ( % 1’in altında)
- İşlemden sonra hafif lekelenme ( Gebeliğe olumsuz bir etkisi gösterilememiştir)
- Kullanılan ilaçlara bağlı birden fazla yumurta gelişimi olursa,çoğul gebelik olasılığı artmaktadır.
- İğne kullanımında nadiren yumurtalıkların aşırı cevap vermesi ile oluşan OHSS ( Ovaryan hiperstimulasyon sendromu)
